Magdalena Grzebałkowska - wielokrotnie nagradzana i wyróżniana reporterka i pisarka, autorka bestsellerowej książki „Dezorientacje: biografia Marii Konopnickiej” - była gościem Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej. Spotkanie, które odbyło się 26 marca 2025 r., prowadziła dr Zofia Bartecka-Prorok.
Magdalena Grzebałkowska - absolwentka wydziału historii Uniwersytetu Gdańskiego. Autorka książek: „Ksiądz Paradoks: biografia Jana Twardowskiego” (2011), „Beksińscy: portret podwójny” (2014), „1945: wojna i pokój” (2016), „Wojenka: o dzieciach, które dorosły bez ostrzeżenia” (2021), „Komeda: osobiste życie jazzu (2017), „Dezorientacje: biografia Marii Konopnickiej” (2024). Wspólnie z Ewą Winnicką wydała też dwie publikacje: „Jak się starzeć bez godności” (2022), „Na bogato czyli Jak się starzeć bez godności 2” (2024).
Magdalena Grzebałkowska długo przygotowywała się do napisania biografii Marii Konopnickiej. Poszukiwała i docierała do źródeł i dokumentów. Korzystała z listów Konopnickiej, a także z dziwiętnastowiecznych czasopism oraz dostępnych wspomnień i pamiętników. Najbardziej zainteresowały ją listy Konopnickiej do dzieci - pisane z dużym poczuciem humoru, pełne szczegółów z codziennego życia pisarki.
Pisząc książkę „Dezorientacje: biografia Marii Konopnickiej”, Magdalena Grzebałkowska sięgała też do utworów literackich Konopnickiej, a właściwie na nowo je czytała i odkrywała. Zachwyciły ją nowele Marii Konopnickiej, szczególnie zbiór „obrazków z życia” zatytułowany „Na normandzkim brzegu” - pokazujący sylwetki i codzienność normandzkich kobiet.
Magdalena Grzebałkowska podążała też śladami Marii Konopnickiej. Odwiedziła m.in. Suwałki, Kalisz i Warszawę. Dwukrotnie była w Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu, gdzie została bardzo serdecznie przyjęta.
Podczas spotkania w bibliotece Magdalena Grzebałkowska poruszyła wiele problemów dotyczących życia osobistego, rodzinnego, uczuciowego, zawodowego i społecznego Marii Konopnickiej. Mówiła m.in. o roli mężczyzn w życiu Konopnickiej (Józefa Wasiłowskiego, Jarosława Konopnickiego i Maksymiliana Gumplowicza). Ojciec pisarki - Józef Wasiłowski - dbał o wykształcenie swoich dzieci, także dziewczyn. Marię i jej siostrę Wandę wysłał do szkoły sakramentek w Warszawie. Natomiast małżeństwo Marii z Jarosławem Konopnickim nie było udane. Konopnicka opuściła swojego męża, nie rozwiodła się z nim, ale wraz z dziećmi wyjechała do Warszawy. Historia nieszczęśliwej miłości Maksymiliana Gumplowicza do Marii Konopnickiej miała swój tragiczny finał, chory psychicznie mężczyzna, odrzucony przez pisarkę, próbował popełnić samobójstwo, odratowano go i zabrano do szpitala, gdzie po dwóch tygodniach zmarł.
Magdalena Grzebałkowska zwróciła uwagę na bardzo trudną sytuację kobiet, które w XIX w. pod względem prawnym, społecznym i rodzinnym były zupełnie zależne od mężczyzn. Ale Maria Konopnicka była silną i nieustępliwą osobą, działała na rzecz poprawy sytuacji kobiet, była też redaktorką postępowego pisma „Świt”.
Magdalena Grzebałkowska pytana była także o relacje Marii Konopnickiej z dziećmi. Pisarka miała ośmioro dzieci (niestety dwoje zmarło). Była troskliwą i kochającą matką, choć trochę nadopiekuńczą. W dodatku od swoich dzieci wymagała bezwzględnego posłuszeństwa. Szczególne trudności wychowawcze sprawiała Konopnickiej córka Helena, u której zdiagnozowano histerię. Pisarka nie radziła sobie z chorobą córki i oddała ją do zakładu dla obłąkanych.
Uczestnicy spotkania mogli też poznać opinię Magdaleny Grzebałkowskiej na temat związku Marii Konopnickiej z malarką Marią Dulębianką. Kobiety znały się ponad dwadzieścia lat. Były ze sobą związane, wspólnie mieszkały i podróżowały, miały wspólne pasje. Jak mówiła Grzebałkowska - Maria Dulębianka była życiową i intelektualną partnerką Marii Konopnickiej.
Najnowsza biografia Magdaleny Grzebałkowskiej przywraca pamięć o Marii Konopnickiej. Autorka pokazuje Konopnicką jako barwną i pełną życia osobę, ale też silną kobietę, emancypantkę, trochę buntowniczkę, która odniosła sukces zawodowy.
Czytelnicy chętnie sięgają po książki Magdaleny Grzebałkowskiej, jej publikacje cieszą się dużym zainteresowaniem. Było to widoczne także w Krośnieńskiej Bibliotece Publicznej. Po zakończeniu spotkania wiele osób czekało, by prywatnie porozmawiać z autorką i otrzymać od niej autograf.
Spotkanie z Magdaleną Grzebałkowską odbyło się w ramach projektu „Tak się czyta… w Krośnie!”, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszy Promocji Kultury oraz przy pomocy finansowej Miasta Krosna.
