Popatrz na gwiazdy!
Wiosna! Długie dni spędzane na świeżym powietrzu i słońce ogrzewające ziemię, rozgwieżdżone noce zachęcające do tego, by popatrzeć w niebo… No właśnie, czy zdarza się wam czasem wpatrywać w gwiazdy? Czy zastanawiacie się, jak by to było móc zamieszkać np. na Księżycu albo na Marsie? Polecieć w kosmos? Myślę, że wielu ludzi na przestrzeni wielu lat zafascynowanych było (i ciągle jest) kosmosem. Dlatego proponuję Wam, byście sięgnęli po książkę, która opowiada właśnie o nich. Wyjątkową książkę, bo jej bohaterkami są dziewczyny! Kosmiczne dziewczyny!
Libby Jackson
Kosmiczne dziewczyny
Wydawnictwo Kobiece
Białystok, 2018
Książkę możecie wypożyczyć w Oddziale dla Dzieci (ul. Wojska Polskiego 41)
Jakoś tak się utarło, że myśląc o kosmosie, myślimy głównie albo o naukowcach, którzy go badają, albo o kosmonautach np. Juriju Gagarinie - pierwszym człowieku, który wyleciał w kosmos, czy o Neilu Armstrongu, który jako pierwszy stanął na Księżycu. Pewnie wasi dziadkowie albo rodzice mogą wam opowiedzieć również o Walentynie Tierieszkowej - pierwszej kobiecie w kosmosie (zresztą możecie o niej również przeczytać w „Kosmicznych dziewczynach"). Ale jestem na sto procent pewna, że prawie nikt nie zna nazwisk innych pań, które albo przygotowywały misje kosmiczne albo same leciały w kosmos. A przecież dziewczyny, tak samo jak chłopcy, od zawsze interesowały się poważnymi rzeczami i snuły śmiałe plany. I bez ich udziału nie udałoby się opuścić ziemi statkom kosmicznym i wahadłowcom ani zakładać stacji kosmicznych. Przekonajcie się o tym, czytając aż pięćdziesiąt opowieści o wyjątkowych kobietach, opisanych w książce Libby Jackson (która, nawiasem mówiąc, też jest kosmiczną dziewczyną i kieruje brytyjskim programem kosmicznym).
Wyobraźcie sobie, że Amerykanie nigdy nie wysłaliby w kosmos swojego pierwszego satelity, gdyby nie Mary Sherman Morgan. Choć nie była astronautką, ale chemiczką. To właśnie ona wymyśliła recepturę takiej mieszanki paliwowej i wybuchowej, która była w stanie wystrzelić w kosmos w 1958 r. Exsplorera 1.
Matematyczka Katherine Johnson wyliczała tor ruchu statku kosmicznego Mercury. To dzięki niej astronauta Alan Shepard wiedział, gdzie wyląduje (na pewno sprawiło to, że był troszkę spokojniejszy podczas swojej kosmicznej podróży). W podobny sposób Katherine wyliczyła trajektorię lotu Johna Glenna. I wiecie co? Choć w tym czasie do takich obliczeń wykorzystywano już komputery, Glenn nalegał, żeby zrobiła to właśnie Katherine. Tak samo było w przypadku astronautów odbywających loty kosmiczne w ramach projektu Apollo - wszyscy oni mieli wielkie zaufanie do obliczeń tej utalentowanej matematyczki.
Z kolei Margaret Hamilton była kobietą, która razem ze swoim zespołem tworzyła oprogramowanie komputerowe dla statku Apollo, który zabrał kosmonautów na Księżyc. Można powiedzieć, że w pracy pomagała jej córeczka, Lauren, która kiedyś, bawiąc się, doprowadziła do awarii oprogramowania. I choć wydawać by się mogło, że Margaret bardzo się na córeczkę zezłości, okazało się, że mała Lauren pozwoliła swojej mamie zauważyć błąd, dzięki czemu zespół Margaret Hamilton potrafił pomóc astronaucie Jimowi Lovellowi podczas misji Apollo 8. A po jakimś czasie okazało się, że oprogramowanie Margaret jest niezawodne!
Moi drodzy, ale to tylko trzy sylwetki pań, dzięki którym człowiek poleciał w kosmos. A w książce „Kosmiczne dziewczyny” znajdziecie ich dużo więcej! I nie wszystkie z opisanych przez Libby Jackson historii będą opowieściami o astronautkach (choć, oczywiście, jest ich sporo). Bo jak już pewnie zauważyliście, ważne są nie tylko te dziewczyny, które faktycznie poleciały w kosmos, ale i te, które swoimi umiejętnościami i ciężką pracą sprawiły, że inni mogli to zrobić. Ja opowiedziałam wam o chemiczce, matematyczce i programistce. A wy przeczytajcie sami o pilotkach, np. o Jeannette Piccard, która jako pierwsza wzleciała w stratosferę, albo o Jacqueline Cochran, która przekroczyła w swoim samolocie barierę dźwięku. Nie zapomnijcie o pielęgniarkach i dietetyczkach, dbających o zdrowie i kondycję kosmonautów. Ich żonach, które zapewniały im wsparcie w wielu bardzo trudnych i stresujących sytuacjach. A nawet szwaczkach, które stworzyły wspaniałe skafandry kosmiczne (a kto myśli, że uszycie takiego skafandra niczym nie różni się od uszycia spodni, ten niech sam spróbuje. I niech pamięta, że jego ubranie będzie testowane w kosmosie).
Kochani, chciałabym, żebyście podczas lektury „Kosmicznych dziewczyn” zwrócili uwagę na dwie rzeczy. Po pierwsze - niektóre z opisywanych bohaterek urodziły się w czasach, gdy kobietom nie powierzano odpowiedzialnych funkcji. A już takich kosmicznych to w ogóle! Ale one nie poddawały się, tylko uparcie dążyły do realizacji swoich marzeń. I najczęściej ich talent połączony z uporem i pewnością siebie sprawiał, że osiągały cel.
Ale jest jeszcze druga strona medalu. Pamiętajcie, że nie każdy i nie zawsze może osiągnąć wielki sukces - polecieć w kosmos, wrócić i zostać gwiazdą, czyli np. udzielać wywiadów, występować w telewizji, albo zostać bohaterem filmu. Ale taki wielki sukces nie byłby możliwy bez mnóstwa małych sukcesów wielu ludzi, np. programistów, mechaników a nawet tych, których zadaniem jest dbanie o porządek w budynku siedziby NASA. Dlatego nie ma najmniejszego sensu porównywanie się z innymi, ale rzetelne wykonywanie swoich obowiązków.
Myślę, że między innymi tego możemy się nauczyć z książki „Kosmiczne dziewczyny”.
Życzę wam więc owocnej lektury!
Do zobaczenia w maju!
P.S. A dla zaciekawionych, czym się różni astronauta od kosmonauty, nasz krótki słowniczek kosmicznych nazw!
