20 marca 2019 r. w Czytelni Głównej Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej odbył się wykład regionalisty, działacza harcerskiego i historyka wychowania Adama Krzanowskiego „Stanisław Szelc (1910-2006), krośnianin, żołnierz gen. Władysława Andersa”.
W spotkaniu uczestniczyło blisko 90 osób. Obecni byli krewni Stanisława Szelca: zięć - płk Jan Gąsiorowski oraz wnuk - Wojciech Gąsiorowski z Nowego Sącza. Wykładu wysłuchali też członkowie rodziny Bronisławy Gieruckiej, krośnianki z Zawodzia, żołnierki II Korpusu Polskiego, która służyła w Wojskowej Pomocniczej Służbie Kobiet w armii gen. Władysława Andersa.
Adam Krzanowski zaprezentował sylwetkę i najważniejsze wydarzenia z życia Stanisława Szelca, nauczyciela i patrioty, uczestnika kampanii wrześniowej, żołnierza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie walczącego pod Tobrukiem i Monte Cassino.
Stanisław Szelc urodził się 15 maja 1910 r. w Krościenku Niżnym (obecnie dzielnica Krosna). Rodzice: ojciec Jan Szelc (1861-1944) i matka Maria z domu Zajdel (1875-1942) byli rolnikami i utrzymywali się z prowadzonego gospodarstwa rolnego. Stanisław Szelc miał sześcioro rodzeństwa: siostry Katarzynę, Annę, Agnieszkę, Józefę, Marię i brata Franciszka.
W 1924 r. ukończył Szkołę Powszechną w Krościenku Niżnym. W 1928 r. złożył egzamin do V klasy Państwowego Gimnazjum w Krośnie. W terminie wiosennym 1932 r. zdał maturę i otrzymał świadectwo dojrzałości. W latach 1934-1936 studiował w Państwowym Pedagogium w Krakowie (specjalność język polski i historia) i otrzymał dyplom nauczycielski. Przed II wojną światową był nauczycielem szkół powszechnych w Gwoźdźcu (1937), Luszowicach, pow. Dąbrowa Tarnowska (1937), Nieczajnie Dolnej, pow. Dąbrowa Tarnowska (1937-1939).
23 lipca 1939 r. ożenił się z Heleną Piątkowską. Ślub odbył się w kościele parafialnym w Dynowie. Po ślubie Helena i Stanisław Szelcowie zamieszkali w Krośnie. Od 1946 r. aż do emerytury (1972 r.) Helena Piątkowska pracowała jako nauczycielka języka polskiego, historii i bibliotekarka w Zasadniczej Szkole Zawodowej - Odzieżowej w Krośnie.
W latach 1932-1933 Stanisław Szelc odbył powszechny obowiązek służby wojskowej, otrzymując tytuł podchorążego rezerwy. 17 grudnia 1936 r. został mianowany podporucznikiem rezerwy przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Sanoku. Zmobilizowany został w sierpniu 1939 r., uczestniczył w kampanii wrześniowej. 21 września 1939 r. przekroczył granicę polsko-węgierską. 29 maja 1940 r. uciekł z obozu internowanych do Jugosławii, skąd przez konsulat Rzeczypospolitej Polskiej został skierowany do Syrii, do organizowanej tam jednostki Wojska Polskiego - Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (SBSK) dowodzonej przez gen. Stanisława Kopańskiego. Jako dowódca plutonu piechoty na Bliskim Wschodzie i Afryce Stanisław Szelc przeszedł kampanię w Libii, Palestynie. W maju 1943 r. w Iraku został awansowany przez gen. Władysława Sikorskiego do stopnia porucznika. Brał udział w walkach o Tobruk. Walczył też we Włoszech, w Bolonii i pod Monte Cassino. Po zakończeniu wojny wyjechał do Anglii. Do Polski wrócił wiosną 1948 r.
Po powrocie do Krosna Stanisław Szelc podjął pracę w zawodzie nauczyciela. Uczył m.in. w Publicznej Szkole Zawodowej w Krośnie, w Państwowym Gimnazjum Tkackim w Krośnie, w Technikum Naftowym w Krośnie. W 1970 r. przeszedł na emeryturę.
W lipcu 2001 r. mianowany został na stopień majora Wojska Polskiego.
Odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Monte Cassino, Gwiazdą Afryki, Gwiazdą Italii i wieloma innymi.
Zmarł 27 września 2006 r., w wieku 96 lat, pochowany został obok żony na cmentarzu w Nowym Sączu.
Przygotowując wykład o Stanisławie Szelcu, Adam Krzanowski sięgnął do zbiorów i wspomnień rodzinnych. Korzystał także z „notesu wojennego” skrupulatnie prowadzonego przez Stanisława Szelca. Zaprezentował archiwalne (cenne i ciekawe) fotografie pochodzące z różnych okresów życia rodzinnego, żołnierskiego i zawodowego Stanisława Szelca. W prezentacji znalazły się także zdjęcia pokazujące wojenne losy krośnianki Bronisławy Gieruckiej służącej w armii gen. Władysława Andersa.
Ciekawostką były też fotografie z uroczystości pogrzebowych gen. Władysława Sikorskiego (Londyn, 15 lipca 1943 r.). Zdjęcia z pogrzebu gen. Sikorskiego przywiózł ze sobą Stanisław Szelc po powrocie do Polski w 1948 r. W ubiegłym roku Adam Krzanowski otrzymał te pamiątkowe fotografie i postanowił je zaprezentować w czasie wykładu w Krośnieńskiej Bibliotece Publicznej w Krośnie.
Joanna Łach
