Czy niewidomi mogą w pełni korzystać z oferty biblioteki? A co z osobami upośledzonymi umysłowo? Jak pracować z autystykami? Na co zwrócić szczególną uwagę tworząc scenariusze zajęć dla osób niepełnosprawnych? Między innymi na te pytania szukali odpowiedzi bibliotekarze z Krosna i powiatu krośnieńskiego, uczestniczący w warsztatach „Biblioterapia w pracy z cztelnikiem” 19 września 2019 r.
Prowadziła je dr Magdalena Cyrklaff-Gorczyca - adiunkt w Instytucie Badań Informacji i Komunikacji UMK, biblioterapeutka, certyfikowana trenerka rozwoju umiejętności interpersonalnych.
Prowadząca dzieliła się z uczestnikami warsztatów swoją olbrzymią wiedzą na temat niepełnosprawności, jej rodzajów a także ich związków z tzw. niepełnosprawnością czytelniczą. Opowiadała o barierach czytelniczych i informacyjnych oraz o dostępnych na rynku specjalnych materiałach czytelniczych, które mogą być pomocą w przełamywaniu tych barier.
Teoria wzbogacona była wieloma działaniami praktycznymi. Uczestnicy warsztatów tworzyli m.in. scenariusze zajęć biblioterapeutycznych.
Oprócz odwołań do literatury fachowej (np. publikacji Zofii Sękowskiej czy Bronisławy Woźniczki-Paruzel), stron internetowych poświęconych tematowi niepełnosprawności (np. niepełnosprawni.info) bibliotekarze otrzymali również mnóstwo materiałów przydatnych w codziennej pracy – konkretne teksty na których mogą pracować podczas zajęć biblioterapeutycznych, schematy tworzenia scenariuszy takich zajęć, artykuły przybliżające m.in. metodę Dennisona.
Jak zawsze również wiele pomysłów na działania bibliotek skierowane do niepełnosprawnych rodziło się z wymiany doświadczeń – bibliotekarzy i prowadzącej warsztaty. Madgalena Cyrklaff-Gorczyca chętnie opowiadała o sytuacjach, z jakimi zetknęła się podczas swojej pracy biblioterapeutki, o momentach trudnych, np. podczas pracy z osobami autystycznymi, ale i niezwykle satysfakcjonujących, gdy kontakt z literaturą zmienia czyjeś życie, pomaga wyjść z uzależnienia, podejmować nowe wyzwania. Z tych doświadczeń prowadząca wyprowadzała wnioski, którymi dzieliła się z bibliotekarzami. Po pierwsze, do terapii, również biblioterapii, nie można nikogo zmusić. Udział w zajęciach zawsze ma być dobrowolny. Również ze strony bilioterapeuty. Dlatego bibliotekarze powinni podejmować się tylko takich działań, jakie są w stanie przeprowadzić. Po drugie, trzeba pamiętać, że jakiekolwiek założenia odnośnie zajęć są tylko założeniami. Tak naprawdę przebieg terapii uzależniony jest od zdolności uczestników a nie od perfekcyjnie przygotowanego na papierze scenariusza. Inne potrzeby będą mieli niewidomi, inne głusi, a jeszcze inne osoby niepełnosprawne intelektualnie, uzależnieni, dysklektycy, czy dzieci z FAS. Chodzi o to, aby każdy znich znalazł w bibliotece swoje miejsce, a dzięki umiejętnie dobranej lekturze mógł zidentyfikować się z bohaterem, mieć wgląd w siebie, wreszcie wywołać i podtrzymać zmianę.
Warsztaty odbyły się w ramach projektu „Biblioteka inspiruje!” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach Programu „Partnerstwo dla Książki”.
MJ