W Saloniku Artystycznym Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej 27 maja 2025 r. odbyło się kolejne spotkanie Dyskusyjnego Klubu Seniora. Tym razem klubowicze dyskutowali na temat życia i twórczości literackiej Bolesława Prusa.
Bolesław Prus był bardzo cenionym, uznanym za jednego z najwybitniejszych i najważniejszych pisarzy w historii literatury polskiej.
Aleksander Głowacki – tak brzmiało prawdziwe nazwisko autora „Lalki” – urodził się 20 sierpnia 1847 r. w Hrubieszowie na Lubelszczyźnie. Był synem Antoniego Głowackiego, ekonoma dworskiego o szlacheckich korzeniach (z rodowym herbem Prus) i Apolonii z Trembińskich. Rodzice wcześnie go osierocili i dzieckiem zaopiekowała się rodzina matki.
Ważnym wydarzeniem w życiu Aleksandra był udział w powstaniu styczniowym (w wieku 16 lat). Został ranny podczas potyczki we wsi Białka i dostał się do rosyjskiej niewoli. Ze względu na młody wiek pozwolono mu wrócić do Lublina i zamieszkać z rodziną. Jednak rany odniesione na polu bitwy miały swoje konsekwencje w dalszym życiu pisarza.
Po ukończeniu gimnazjum, Aleksander zdecydował się na studia wyższe na Wydziale Matematyczno-Fizycznym w warszawskiej Szkole Głównej. Borykał się jednak z problemami finansowymi. Sam musiał się utrzymać, a praca korepetytora nie przynosiła dużych zysków. Porzucił naukę, imał się różnych zawodów i w końcu spróbował swoich sił w pisaniu tekstów.
Debiutem prasowym Aleksandra Głowackiego był artykuł społeczny „Nasze grzechy”, umieszczony na łamach czasopisma „Opiekun Domowy” w 1872 r. Od tej pory pisarz przyjął pseudonim Bolesław Prus (od herbu rodzinnego) i tak podpisywał swoje felietony i inne utwory.
Współpracował z „Kurierem Warszawskim”, „Tygodnikiem Ilustrowanym”, „Kurierem Codziennym” i wieloma innymi czasopismami. Pisał felietony, reportaże i kroniki (np. „Szkice warszawskie”, „Kronikę tygodniową”, „Kartki z podróży”). W artykułach tych poruszał sprawy polityczne, społeczne i moralne.
Opowiadania, nowele, a później powieści Bolesława Prusa publikowane były na łamach gazet, z którymi współpracował, a dopiero potem ukazywały się one w wersji książkowej.
Do najbardziej znanych nowel należą: „Antek”, „Kamizelka” czy „Katarynka”. Wielkim sukces odniosły powieści: „Lalka”, będąca epicką panoramą ówczesnej Warszawy, społeczno-obyczajowa powieść „Emancypantki” oraz historyczna „Faraon”.
Pisarz miał różne problemy zdrowotne i prześladowały go liczne fobie, m.in. agorafobia – lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni. Miał nerwicę lękową i napady paniki.
Autor „Lalki” był wielkim społecznikiem. Chętnie brał udział w różnych inicjatywach i akcjach społecznych, które obejmował patronatem. Został opiekunem sierot z Towarzystwa Dobroczynności. W swoim testamencie ufundował stypendia dla utalentowanych dzieci pochodzących z ubogich wiejskich rodzin.
Bolesław Prus zmarł 19 maja 1912 r. na atak serca w Warszawie. Jego pogrzeb odbył się 22 maja na cmentarzu Powązkowskim w stolicy. Na uroczystości pogrzebowe przybyły tłumy wielbicieli twórczości pisarza, a na grobowcu, w którym został pochowany umieszczono inskrypcję „Serce serc”.
